-
Wartość stylistyczna i pochodzenie końcówek mianownika liczby mnogiej rzeczowników męskich
13.02.202113.02.2021Jak to się stało, że w języku polskim wykształciły się aż trzy końcówki liczby mnogiej w rodzaju męskim: (1) osobowe i godnościowe -owie, (2) godnościowe bądź archaizujące -y/-i (zależnie od spółgłoski wygłosowej), wreszcie (3) zwykle deprecjacyjne i/lub nieżywotne -i/-y (zależnie od spółgłoski wygłosowej, z repartycją częściowo odwrotną niż w 2)
Np. (1) aniołowie (2) anieli (3) anioły – w ost. przypadku akurat bez odcienia deprecjacyjnego.
Dziękuję za naświetlenie tematu,
Łukasz
-
mianownik liczby mnogiej osobowych nazw własnych6.06.20116.06.2011Zastanawia mnie pewna sprawa z liczbą mnogą rzeczowników własnych. Dlaczego są Tatarzy, a nie Tatarowie, dlaczego Bułgarzy, a nie Bułgarowie, dlaczego Majarowie, a nie Majarzy (u Tolkiena; a jeśli jesteśmy przy tym, to elfy czy Elfowie, orki czy orkowie)? Czy jest jakaś zasada, czy odmienia się, jak chce, jak jest wygodniej?
Pozdrawiam i z góry dziękuję. -
Awdańcy czy Awdańcowie?
18.06.200818.06.2008Dlaczego rzeczownik określający ród (https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Awdancy;3872736.html) ma postać Awdańcy, a nie Awdańcowie (jak Gryfowie, Fuggerowie, Welfowie, Zarębowie)? Przywołana wyżej encyklopedia podaje też hasła Gwizjusze, Kondeusze, Łodzie, Nałęcze, Odrowąże… Czy nazwy tych rodów z końcówką -owie są dopuszczalnym wariantem, czy błędem?
-
Basy, tenory 15.11.201515.11.2015Czy zwracanie się do basów w chórze per basowie to duży błąd? Muszę przyznać, że końcówka -owie brzmi elegancko i dowartościowująco w stosunku do formy basy, jednak słownik podaje tylko tę ostatnią. Zastanawiam się też nad rozróżnieniem między formą tenory a tenorzy. Jak powinniśmy ich używać? Intuicja mówi mi, że tenorzy odnosi się do wielu solistów, podczas gdy w kontekście całego głosu w chórze powiemy raczej: Tenory powinny popracować nad swoją partią.
-
Kim są Spellmanowie?22.02.201522.02.2015Czy (i w jakich przypadkach) końcówki -owie doklejanej do nazwiska można używać, kiedy chodzi o same kobiety? W jednym filmie padły słowa „Wracaj natychmiast do Spellmanów” (chodziło o siostry / siostry z bratanicą / dom zamieszkany przez siostry z bratanicą).
-
Kurpie czy Kurpiowie?14.12.200714.12.2007Witam!
Mam pytanie dotyczące liczby mnogiej od rzeczownika Kurp. Słownik ortograficzny PWN podaje formę Kurpie – taka też jest powszechnie stosowana na samych Kurpiach. Jednakże często spotkać można się – szczególnie w bardziej oficjalnych tekstach – z formą Kurpiowie. Jaka jest Państwa opinia nt. dopuszczalności tej formy?
-
Nazwiska Tylka oraz Tylki
21.11.202321.11.2023Szanowni Państwo,
interesuje mnie odmiana nazwiska Tylki. Chciałabym zapytać, czy jest ona taka sama jak odmiana nazwiska Tylka? W liczbie mnogiej nazwisko Tylka odmieniłabym następująco: Tylkowie, Tylków, Tylkom, Tylków, Tylkami, Tylkach.
Ponieważ jednak spotkałam się także z podobnym, wyżej wskazanym nazwiskiem Tylki zastanawiam się, czy jest tutaj różnica w odmianie. Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź, serdecznie pozdrawiam.
-
Andrzeje, Janki, Stasie czy tylko: Andrzejowie, Stasiowie, Jankowie?10.10.201710.10.2017Szanowna Poradnio,
trudno mi się zgodzić, że formy liczby mnogiej imion męskich – Janki, Andrzeje, Stasie itd. – są błędne, kolokwialnie czy gorsze. Nie chce ich dopuścić Wielki słownik ortograficzny PWN przy żadnym z imion, podając wszędzie tylko końcówkę -owie. Uważam tę pierwszą za neutralną, a przy mniejszych pociechach nawet za lepszą. Ta druga forma brzmi wręcz pretensjonalnie, a jednak obowiązuje niepodzielnie nawet przy zdrobnieniach – Jasiowie, Kubusiowie…!
Z poważaniem
Aleksander Durkiewicz
-
Basy, tenory – ponownie2.12.20152.12.2015Szanowna Pani Profesor,
dziękuję za odpowiedź na pytanie o basy i tenory, ale rzecz w tym, że WSO PWN podaje właśnie dwie formy mianownika liczby mnogiej: tenory albo tenorzy w zależności od znaczenia i druga część mojego poprzedniego pytania dotyczyła właśnie tego, w jakich kontekstach używać jednej, a w jakich drugiej formy, bo różnica znaczeniowa nie jest dla mnie wyrazista.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik -
cudzysłów22.05.200722.05.2007Szanowni Państwo,
ostatnio słyszymy, jak różni mówcy swobodnie odmieniają cudzysłów na w cudzysłowiu. Coraz częściej dotyczy to również oficjalnych wypowiedzi w radiu i tv. Czyżby zapadły jakieś nowe ustalenia i teraz tak też można?
B. Sz.